Stoły laboratoryjne. Rodzaje. Wymagania.

Spis treści

Wstęp

Każde laboratorium to przestrzeń, która funkcjonalnie wyposażona do pracy badawczej. Stoły laboratoryjne są niezbędnym elementem tej przestrzeni. Zapewniają one komfort i bezpieczeństwo pracownikom naukowym. Powierzchnia stołów laboratoryjnych zwykle wykonana jest z materiałów chemoodpornych i przeznaczona do ulokowania różnorodnego sprzętu, urządzeń niezbędnych do pracy, narzędzi, próbek do badań, materiałów eksploatacyjnych itp.

Istnieją różne rodzaje stołów laboratoryjnych, które zaprojektowane są do poszczególnych operacji (analiza chemiczna, praca z elektronarzędziami, eksperymenty fizyczne, ustawianie aparatury itp.) Jeśli przewiduje się częste korzystanie z urządzeń elektrycznych, stół laboratoryjny wyposaża się w specjalną ochronę przed porażeniem prądem. Aby zwiększyć komfort użytkowania, stoły mogą być zaopatrzone w kółka ułatwiające przemieszczanie, a nogi mogą mieć regulowaną wysokość. Dodatkowo stoły laboratoryjne mogą być wyposażone w szafki, szuflady, półki, regały lub nadstawki. Wreszcie blaty laboratoryjne mogą posiadać zintegrowany z nimi zlew. Jest to wygodne, jeśli praca wymaga ciągłego mycia, czyszczenia naczyń, narzędzi itp.

Wymagania do stołów laboratoryjnych

W przypadku wyposażenia laboratoriów niezbędne są specjalistyczne meble, które spełniają podwyższone normy bezpieczeństwa. Należy zwrócić szczególną uwagę na bezpieczeństwo, aby uniknąć nieprzewidzianych sytuacji podczas badań laboratoryjnych i testów. Oprócz przestrzegania przez pracowników przepisów bezpieczeństwa, ważne jest, aby laboratorium było wyposażone w niezawodne meble i urządzenia. Bezpieczeństwo, funkcjonalność i higiena są niezbędne w przypadku wyposażenia laboratorium.

Dla laboratoriów, ośrodków testowych i badawczych, a także firm przemysłowych potrzebne są stoły o ulepszonych właściwościach. Materiały użyte do produkcji stołów laboratoryjnych muszą być odporne na utlenianie, korozję i substancje agresywne, a także mieć neutralny skład, który nie powoduje żadnych reakcji chemicznych.

Konstrukcja stołu musi być solidna i stabilna, ważne jest, aby mogła utrzymać ciężar zainstalowanego sprzętu.

Powierzchnia robocza powinna być wykonana z materiału odpornego na ścieranie, który nie jest narażony na działanie agresywnych substancji chemicznych i wytrzymuje regularne czyszczenie i dezynfekcję. Podczas produkcji należy zwrócić uwagę na to, aby blat był płaski i nie miał odchyleń w pionie. Ponadto powierzchnie stołów muszą być gładkie oraz łatwe do czyszczenia i dezynfekcji.

Na zdjęciu przedstawiono czyszczenie powierzchni stołów laboratoryjnych, wycieranie rozlanych środków chemicznych

Stoły laboratoryjne muszą spełniać określone przepisy i normy, które regulują właściwości materiałów konstrukcyjnych i powłok. Poniżej są przedstawione główne normy regulujące jakość i bezpieczeństwo stołów laboratoryjnych:

  • PN-EN 14727 „Meble laboratoryjne. Meble laboratoryjne do przechowywania. Wymagania i metody badań.”
  • PN-EN 14056 „Meble laboratoryjne. Zalecania dotyczące projektowania i instalowania.”
  • PN-EN 13150 „Stoły robocze do laboratoriów w instytucjach edukacyjnych. Wymiary, wymagania bezpieczeństwa i trwałości oraz metody badań.”

Konstrukcje stołów laboratoryjnych

Rodzaj stelaży stołów laboratoryjnych dobiera się w zależności od rodzaju prac wykonywanych w laboratorium oraz wymagań dotyczących nośności stelaży. Poniżej przedstawiono najczęściej stosowane konstrukcje stołów laboratoryjnych:

  • stelaż na ramie „C” z profili stalowych o przekroju 30×60 mm.
  • stelaż na ramie „A” z profili stalowych o przekroju 30×30 mm.
  • konstrukcja cokołowa, stosowana w przypadku zabudowy szafkowej. 
  • konstrukcja bazowa/kombinowana z profili stalowych o przekroju 30×30 mm.

Rodzaj konstrukcji zwykle jest dobierany przez firmę produkcyjną w oparciu o informacje przedstawione w zapytaniu ofertowym.

Materiały blatów laboratoryjnych

Na zdjęciu pokazany blat laboratoryjny z żywicy fenolowej (trespy) osadzony na konstrukcji typ C

Przed zamówieniem stołów laboratoryjnych należy dokładnie określić, z jakimi odczynnikami, rozpuszczalnikami i gazami będziemy pracować w laboratorium. Materiał, z którego wykonany jest blat laboratoryjny powinien być dobrany zgodnie z tabelą odporności oraz w zależności od wykonywanych w laboratorium prac. Poniżej przedstawione są najczęściej używane blaty laboratoryjne.

  • Płyta wiórowa dwustronnie laminowana. Jest to najbardziej ekonomiczny materiał. Z płyty laminowanej wykonuje się blaty do ogólnych zastosowań laboratoryjnych, do ustawiania sprzętu i pracy z nieagresywnymi chemikaliami.
    Zalety: stosunek ceny do jakości, odporność na zużycie.
    Wady: brak odporności chemicznej i termicznej oraz względną odporność na wilgoć.
  • Wielkogabarytowe śpieki ceramiczne na podkładzie z płyty laminowanej. Odpowiednie dla laboratoriów o dużym natężeniu pracy.
    Zalety: odporne na działanie kwasów, zasad, rozpuszczalników organicznych i wysokich temperatur przez długi czas; dobry stosunek ceny do jakości.
    Wady: niewystarczająca odporność chemiczna szwów, wrażliwość na pęknięcia i odpryski, mniej estetyczny wygląd.
  • Ceramika lita. Odpowiednia dla laboratoriów o dużym natężeniu pracy. W razie potrzeby blaty mogą mieć podwyższone obrzeże zapobiegające rozlewaniu się płynów.
    Zalety: duża powierzchnia blatu, odporność na działanie kwasów, zasad i rozpuszczalników organicznych przez długi czas, odporność na wysokie temperatury, odporność na ścieranie.
    Wady: wrażliwość na pęknięcia i odpryski, wysoka cena.
  • Stal nierdzewna. Listy stali o grubości 0,8 mm na podkładzie ze sklejki lub płyty wiórowej.
    Zalety: długotrwała ekspozycja na temperaturę do 300 °C, długotrwała ekspozycja na rozpuszczalniki organiczne, barwniki i gorące oleje.
    Wady: odporny na działanie stężonych kwasów i zasad tylko przez krótki okres oddziaływania.
  • HPL (potocznie trespa) – niepalny materiał składający się z impregnowanych żywicą warstw celulozy laminowanych dwustronnie melaminą.
    Zalety: odporny na wilgoć, odporny na ścieranie.
    Wady: odporny na działanie chemikaliów tylko przez krótki okres oddziaływania.
  • Polipropylen jest materiałem o wysokiej odporności na większość odczynników chemicznych, na wysokie temperatury i wilgotność oraz na działanie mikroorganizmów (bakterie, grzyby itp.).
    Zalety: wodoodporny, wysoce odporny na działanie chemikaliów i mikroorganizmów.
    Wady: niska odporność na promieniowanie UV, podatność na zarysowania.
  • Konglomerat kwarcowo granitowy. Uniwersalny materiał, nadający się do wszystkich rodzajów laboratoriów, gdzie wymagana jest maksymalna odporność chemiczna, mechaniczna i termiczna.
    Zalety: odporność chemiczna, mechaniczna i termiczna.
    Wady: brak odporności na  kwas fluorowodorowy.
  • SPC – ultrawysokociśnieniowe monolityczne tworzywo sztuczne o powierzchni odpornej na działanie substancji chemicznych. Płyty laminowane SPC są dodatkowo utwardzane powierzchniowo wiązką elektronów za pomocą technologii EBC.
    Zalety: wysoka odporność chemiczna, mechaniczna, odporność na wilgoć i ścieranie.
    Wady: nie nadaje się do stosowania w temperaturze powyżej 140°C.
  • Szkło bezpieczne hartowane grubości 6 mm na podkładzie z płyty laminowanej.
    Zalety: odporność na uderzenia, odporność termiczna, odporność na większość kwasów i zasad.
    Wady: średnia odporność na zarysowania, łatwo się brudzi.
  • Żywica epoksydowa Durcon – monolityczne tworzywo sztuczne o powierzchni odpornej na działanie substancji chemicznych. Nie posiada porowatej struktury, ma płaską i szczelną powierzchnię bez spoin.
    Zalety: wysoka odporność chemiczna, termiczna oraz odporność na wilgoć, idealnie gładka powierzchnia.
    Wady: brak odporności na  kwas fluorowodorowy, średnia odporność na zarysowania, średnia odporność na promieniowanie UV.

Więcej informacji na temat blatów laboratoryjnych i odporności różnych materiałów można znaleź w naszym innym artykule pod tytułem: „Blaty laboratoryjne. Wymagania. Rodzaje. Odporność”. Dokonano w nim kompleksowej analizy wszystkich rodzajów blatów roboczych stosowanych w polskich laboratoriach.

Rodzaje stołów laboratoryjnych

Stół laboratoryjny przyścienny

Jest to podstawowy typ stołu laboratoryjnego i jest najbardziej popularny jako główne stanowisko pracy. Posiada mocną, stabilną konstrukcję z różnymi dodatkami w postaci szuflad, szafek, nadstawek i regałów do umieszczania sprzętu i przechowywania odczynników chemicznych. Blat roboczy powinien być wykonany z trwałego materiału, który charakteryzuje się wysoką odpornością na działanie agresywnych substancji. 

Wymiary stołów ustalane są indywidualnie i uzależnione od celu, w jakim stół laboratoryjny ma być zakupiony. Istnieją modele specjalnie zaprojektowane np. do montażu w rogu laboratorium.

Na obrazku przedstawiono stół laboratoryjny przyścienny z szafkami podblatowymi

Stół laboratoryjny pod aparaturę

Stoły pod aparaturę wyposażone są we wbudowane gniazda elektryczne lub inne specyficzne elementy zasilające z automatyczną ochroną przed porażeniem prądem. Panel do podłączenia urządzeń elektrycznych może znajdować się zarówno na powierzchni blatu, w nadstawce elektrycznej lub jest ukryty pod blatem dla zwiększenia bezpieczeństwa pracy.

Stół laboratoryjny wagowy

Dokładność wagi w dużym stopniu zależy od stanu powierzchni, na której jest ona umieszczona. Stoły do pracy z wagami muszą być niezwykle stabilne i pozbawione najmniejszych drgań, które mogą być przenoszone na urządzenie podczas eksperymentów. Specjalne laboratoryjne stoły wagowe pozwalają uzyskać wyniki z najwyższą możliwą dokładnością. Konstrukcja stołu składa się z:

– Wzmocnionego spawanego stelażu mogącego utrzymać do 250kg;
– Odpornego blatu;
– Wytrzymałego modułu wagowego, który jest umieszczony na gumowej podstawie antywibracyjnej;

Na rysunku przedstawiono stół laboratoryjny wagowy na konstrukcji A

Stół do miareczkowania

Klasyczna metoda miareczkowania polega na wykorzystaniu układu biuretowego. Zestaw biuretów – małych pojemników z kranikiem na dnie – umożliwia mieszanie cieczy do analizy ilościowej w badaniach fizykochemicznych i biochemicznych. Stół do miareczkowania zapewnia wszystko, czego potrzebujesz do tej bardzo dokładnej procedury. Zintegrowana jednostka miareczkowa z uchwytami na biurety, wygodne podświetlenie ułatwiające identyfikację poziomu cieczy na skali stopniowej oraz opcja wiszących szafek i półek pozwala zmaksymalizować komfort przestrzeni roboczej.

Stół laboratoryjny ze zlewem

Stół ze zlewem jest niezbędnym elementem funkcjonalnym w laboratorium. Służy do mycia naczyń laboratoryjnych, instrumentów i niektórych urządzeń. Jest to główne źródło wody dla potrzeb laboratorium. Stół laboratoryjny zlewowy pełni funkcję czysto praktyczną, ponieważ jest również wygodnym miejscem do przechowywania różnych środków czystości oraz niektórych rodzajów naczyń laboratoryjnych. Wymaga on regularnego czyszczenia specjalnymi środkami, 

dlatego jest wykonany przy użyciu materiałów odpornych na wszelkie wpływy chemiczne. Stoły zlewowe mogą być wyposażone w jeden lub dwa zlewy, ociekacz laboratoryjny, różną ilość szafek i półek – wszystko zależy od potrzeb konkretnego laboratorium.

Na rysunku przedstawiono stół laboratoryjny zlewowy ze zlewem dwukomorowym

Stół laboratoryjny wyspowy

Stół wyspowy jest uosobieniem wygody w pracy – dostępności z każdej strony. Dzięki temu można go umieścić w centrum obszaru roboczego i w równej odległości od innych stref. Może to być centralna, wspólna przestrzeń przeznaczona na specjalistyczne eksperymenty lub kompletne wieloosobowe stanowisko pracy do ciągłej pracy zespołowej. 

W zależności od przeznaczenia, stół wyspowy może być wyposażony w nadstawki z możliwością podłączenia urządzeń elektrycznych, dodatkowe półki, szuflady, szafki, a nawet zlewy czyli wszystko, co może być potrzebne w pracy.

Na rysunku przedstawiono stół laboratoryjny wyspowy z nadstawką

Stół laboratoryjny mobilny

Mobilne stoły na kółkach to wygodny dodatkowy element umożliwiający szybkie ustawienie w miejscu pracy. Stoły mobilne służą do transportu ciężkich lub poddawanych specjalnej obróbce urządzeń/narzędzi.  Stoły mobilne wykonane są z trwałych materiałów odpornych na działanie agresywnych mediów. Konstrukcja może różnić się kształtem, wysokością, ilością przegródek i stopniem zaawansowania. Stoły są również dostępne w specjalnych modelach rozkładanych dla maksymalnej oszczędności miejsca.

Podsumowanie

Podsumowując, wybór wysokiej jakości mebli laboratoryjnych to skomplikowane zadanie, które wymaga odpowiedniego przemyślenia i uzasadnienia. Przy wyborze stołów laboratoryjnych warto wziąć pod uwagę zarówno warunki pracy w laboratorium, funkcje, jakie stół ma spełniać, jak i konstrukcję stołu oraz materiał, z którego wykonana jest powierzchnia robocza. Optymalny dobór stołów laboratoryjnych zapewni szybką, łatwą i dokładną pracę w laboratorium. Dziękuję za przeczytanie tego artykułu i życzę powodzenia przy zakupie stołów laboratoryjnych!

Spis treści

Masz pytania?

 Skontaktuj się z nami lub zostaw swoje dane, a oddzwonimy do Ciebie

Kontakt

Kontakt

11

Email

biuro@jorlab.pl

Telefon

+48 731 900 109

Biuro

ul. Mazowiecka 52-68 budynek 8, 87-100 Toruń

Godziny pracy

Pn-Pt 8:00 - 16:00